Hoe gezond zijn aardbeien?

Als je gezond wilt gaan eten of wellicht bezig bent met afvallen, is het nog weleens lastig om van al dat zoete snoepgoed af te blijven. Dat Haribo snoepjes slecht zijn voor je gezondheid met al die suikers is natuurlijk geen verassing, maar hoe zit dat eigenlijk met de zoete lekkernijen van moeder natuur zelf? Neem bijvoorbeeld de aardbei. Een knalrood stuk fruit met een heerlijk zoete smaak. Maar wat zijn aardbeien nou precies? Zijn aardbeien gezond? We gaan er in deze blog dieper op in.

Wat zijn aardbeien?

We beginnen met de simpele vraag: wat zijn aardbeien? De Latijnse benaming van de aardbeiplant is Fragaria, wat ‘geurend’ betekent. Verder is de aardbei een geslacht van bloeiende planten uit de rozenfamilie, die bekend staat om zijn eetbare vruchten. Wat de aardbei interessant maakt, is dat het een schijnvrucht is. Iets is een schijnvrucht wanneer naast de vruchtbeginsels en de zaadknoppen óók andere plantdelen gaan meedoen met de vorming van de vrucht. Dit betekent dat de schijnvrucht niet alleen een vruchtwand met zaden is, maar dat ook onderdelen zoals de bloemboden, kelkblaadjes of bloeistengel onderdeel zijn geworden van de schijnvrucht. En de aardbei is hier dus een perfect voorbeeld van! Deze ontstaan namelijk uit een opgezwollen bloembodem. Andere voorbeelden van schijnvruchten zijn de vijg, ananas, cashewnoot en beukennootje bijvoorbeeld. Ook een leuk feitje over de aardbei is dat de gele ‘zaadjes’ die je ziet, helemaal geen zaadjes zijn. Dit zijn nootjes – een kleine, droge, harde, niet openspringende, een zadige vrucht. Maar dit moet niet worden verward met ‘echte’ noten, zoals een cashewnoot. Daarom worden ze in de volksmond eigenlijk gewoon zaadjes genoemd.

Geschiedenis van de aardbei

Vanaf de 14^e eeuw gingen mensen de aardbeienplant in hun tuinen planten. Hiervoor werd het vooral gebruikt als sierplant en soms ook voor medicinaal gebruik. De aardbeivrucht zoals we die nu kennen was klein en de planten zelf waren niet productief. De rode, grote herkenbare aardbei is pas zo’n 200 jaar oud en komt uit Amerika. Er bestaan dan ook veel meer soorten aardbeien dan je zou denken: zo’n 20 soorten die weer onderverdeeld kunnen worden in honderden rassen. De Europese aardbei is waarschijnlijk een combinatie van de 2 soorten die uit Amerika mee zijn gekomen.

Zijn aardbeien gezond?

Genoeg over de achtergrond van de aardbei, het gaat er natuurlijk om of de aardbei ook gezond is of niet. Wat we in ieder geval kunnen verklappen is dat aardbeien rijk zijn aan vitaminen, mineralen en antioxidanten. Dit zorgt er al voor dat aardbeien je gezondheid op een positieve manier kunnen beïnvloeden op allerlei gebieden. Denk hierbij aan invloed op je kortetermijngeheugen, weerstand en vetpercentage. Maar let op, een aandachtspuntje is dat je bij het kopen van aardbeien het beste voor biologische aardbeien kunt kiezen. Doordat aardbeien zo’n dunne schil hebben, absorberen ze vrij gemakkelijk bestrijdingsmiddelen die worden gebruikt op het land. Biologisch geteelde producten zullen geen chemische bestrijdingsmiddelen bevatten waardoor je alleen maar geniet van de positieve invloeden van de aardbei.

Aardbeien en vitamine C

Aardbeien bevatten voornamelijk veel vitamine C, wat ook wel bekend staat als ascorbinezuur. Alleen de kiwi bevat van alle populaire vruchten meer vitamine C dan de aardbei. Vitamine C is een belangrijke antioxidant voor het menselijk lichaam en is nodig voor de vorming van bindweefsel, de opname van ijzer en het ondersteunt je weerstand. Een tekort aan vitamine C is slecht voor je gezondheid. Dit zorgt namelijk voor een verminderde weerstand, vertraagde wondgenezing en in de ergste gevallen scheurbuik. Maar dan moet je het wel heel erg bont maken.

Aardbeien en foliumzuur

Nog een gezonde eigenschap van aardbeien is de hoeveelheid foliumzuur, ook wel bekend als vitamine B11. Foliumzuur speelt een rol in de groei en goede werking van het lichaam en bij aanmaak van witte en rode bloedcellen. En een tekort aan foliumzuur zorgt voor bloedarmoede.

Aardbeien en kalium

Ook kalium vind je terug in aardbeien. Dit speelt voornamelijk een rol bij je bloeddruk en het regelen van de vochtbalans in je lichaam. Daarnaast is het belangrijk voor en goede spiersamentrekking en de geleiding van zenuwprikkels door je lichaam.

Aardbeien bevatten weinig calorieën

Als laatste bevatten aardbeien relatief weinig calorieën. Een portie van 100 gram bevat zo’n 32 calorieën en 8 gram koolhydraten. Door de hoge voedingswaarde en lage hoeveelheid calorieën zijn aardbeien een geschikt tussendoortje om te nemen tijdens het afvallen. De voedingsvezels in de aardbei zorgen er ook nog eens voor dat je hongergevoel wordt onderdrukt en dat je stofwisseling versnelt. Helaas is er wel een ‘maar’: fruit bevat veel fructose, oftewel fruitsuiker en als je daar te veel van eet kan je het afvallen vertragen of zelfs belemmeren. Ook kan suiker er juist weer voor zorgen dat je wél weer extra trek krijgt. Daarom moet je aardbeien niet dagelijks eten.

Producten met aardbeien

Nog veel gevaarlijker dan de fruitsuikers, zijn de producten waarin aardbeien voorkomen. Ik noem er een paar op:

• Aardbeienyoghurt
• Aardbeienijs
• Aardbeienranja
• Aardbeienjam
• Aardbeienkwark
• Aardbeienkoekjes
• Aardbeiendrank
• Aardbeientaartje
• Aardbeienshake
• Etc.

Deze lijst kan je zo lang maken als je wilt. Door de lekkere, zoete smaak wordt de aardbei werkelijk óveral in verwerkt. En verwerkt en bewerkt eten is eigenlijk altijd slechter dan de natuurlijke variant. Aardbeienranja is gewoon pure suiker en ook in aardbeienjam kom je vaak meer suiker dan fruit tegen. Het is geen leugen dat er aardbeien in deze producten zitten, maar gezond is het niet. Het spreekt voor zich dat aardbeien met een berg suiker of een toef slagroom ook niet helemaal gezond zijn, maar het is wel lekker natuurlijk. Dit betekent trouwens niet dat je aardbeien alleen maar ‘kaal’ moet eten. Een aantal gezondere alternatieven om aardbeien te nuttigen zijn:

• Door de kwark, havermout of yoghurt
• Op een beschuit, cracker of boterham
• Door een vruchtensalade
• In je zelfgemaakte smoothie mixen

Zijn aardbeien duurzaam?

Zoals een stukje terug al werd genoemd, bevatten aardbeien veel bestrijdingsmiddelen, wat natuurlijk niet heel geweldig is voor je lichaam maar ook niet voor de natuur. Nog een nadeel van aardbeien is dat ze niet duurzaam zijn. De aardbeienteelt vindt voornamelijk plaats in kassen of onder plastic tunnels. Deze teelt kost ontzettend veel energie. Nederland produceert zelf aardbeien van maart t/m mei en oktober t/m december en helaas hebben deze een slechte invloed op het milieu. In de winter kan je ook aardbeien kopen, deze komen dan voornamelijk uit Egypte, Israël of Marokko en zijn nóg slechter voor het milieu. Als je aardbeien wilt kopen die de kleinste ecologische footprint achterlaten, dan moet je aardbeien in het voorjaar halen die afkomstig zijn uit Spanje en gewoon in de open lucht groeien. Deze Spaanse aardbeien vind je van juni t/m september in de winkels.

Aardbeien bewaren

Aardbeien zijn prijzig en voor veel mensen is het daarom ook een luxe lekkernij om aan te schaffen. Helaas zijn aardbeien van zichzelf erg teer en kunnen ze snel kneuzen en beschimmelen. Wanneer je aardbeien koopt kan je ze in de koelkast 1 tot 3 dagen bewaren, op een koele plek buiten de koelkast heb je ongeveer 1 dag de tijd om ze op te eten. De grote truc om ze langer te bewaren, is door ze in te vriezen! In de vriezer zijn aardbeien wel 8 maanden tot een jaar goed. Aardbeien kan je ook ingevroren kopen, dit is goedkoper dan verse aardbeien én ze zijn dus langer houdbaar. Daarbij is bevroren fruit in sommige gevallen zelfs gezonder dan vers fruit omdat het langer de gezonde voedingsstoffen kan behouden in de bevroren staat.

Conclusie

Dus, zijn aardbeien gezond? Ja, aardbeien zijn gezond! Aardbeien bevatten goede voedingsstoffen en in verhouding weinig calorieën en koolhydraten, maar er zitten wel fruitsuikers in waardoor ook voor aardbeien geldt dat je ze met mate moet nuttigen. Een afwisselend voedingspatroon blijft de sleutel voor een gezond lichaam. Houd wel in je achterhoofd dat aardbeien – helaas – niet goed zijn voor het milieu. Dus door het met mate te eten doe je niet alleen je lichaam, maar ook de aarde zelf een plezier mee.