Vitamine B12 is een onmisbare vitamine voor het menselijk lichaam. De term verwijst naar een groep stoffen, ook wel cobalamines genoemd, die belangrijke functies vervullen in ons lichaam. Vitamine B12 werkt samen met een andere vitamine, foliumzuur, in de productie van rode bloedlichaampjes. Samen ondersteunen ze de aanmaak van de eiwitten die hierbij nodig zijn. Diezelfde eiwitten zijn ook onmisbaar bij de aanmaak van menselijk DNA. Daarnaast speelt Vitamine B12 ook een rol bij het functioneren van ons zenuwstelsel en bij de groei.
Vitamine B12 tekort
Als er niet voldoende vitamine B12 aanwezig is in ons lichaam, dan heeft dat vooral gevolgen voor de aanmaak van rode bloedlichaampjes. Er ontstaan abnormale rode bloedlichaampjes, die doorgaans groter zijn dan zou moeten. Hierdoor kan minder goed zuurstof vervoerd worden door het lichaam en dat heeft weer allerlei ernstige gevolgen, die uiteen kunnen lopen van pijnklachten, vermoeidheid en duizeligheid tot hartkloppingen en ernstige neurologische problemen, zoals afasie en depersonalisatie. Wanneer het vitamine B12 tekort lange tijd blijft voortbestaan dan kunnen de neurologische problemen blijvend zijn.
Dit gevolg van vitamine B12 tekort wordt nog wel eens aangeduid als ‘pernicieuze anemie’ maar dat is niet geheel juist. Perniceuze anemie, ook wel de Ziekte van Addison-Biermer, verwijst alleen naar het probleem dat ontstaat wanneer het lichaam niet goed in staat is om de vitamine B12 op te nemen uit de voeding. Een vitamine B12 tekort dat zich voordoet wanneer mensen de stof onvoldoende via de voeding binnenkrijgen, valt dus niet onder dezelfde noemer ook al komen de gevolgen overeen.
Tegenwoordig komt ernstig vitamine B12 tekort nauwelijks meer voor omdat de meeste mensen voldoende via de voeding binnen krijgen. Mensen met bepaalde auto-immuunziekten kunnen wel perniceuze anemie ontwikkelen en mensen die medicijnen gebruiken die de opname van vitamine B12 verhinderen, lopen ook een verhoogd risico. Een andere groep die extra moet letten op de vitamine B12 inname, wordt gevormd door vegetariërs en veganisten. Dat komt hieronder uitgebreid aan bod.
Waar zit vitamine B12 in?
Vitamine B12 vinden we uitsluitend in voedselproducten van dierlijke oorsprong, zoals vlees, gevogelte, vis, zuivel en eieren. Vooral lever en leverproducten zoals paté en leverworst bevatten een hoog gehalte vitamine B12.
Het ligt dus voor de hand dat veganisten, die helemaal geen dierlijke producten eten, op den duur een ernstig vitamine B12 tekort kunnen oplopen wanneer zij geen supplementen gebruiken. Ook vegetariërs, die in principe wel zuivel en eieren gebruiken maar die dit bijvoorbeeld tot een minimum proberen te beperken, moeten extra aandacht besteden aan deze vitamine. Voor volwassenen ligt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid op 2,8 microgram per dag.
Bepaalde supplementen die zich specifiek richten op veganisten, bevatten een stof uit algen die erg veel lijkt op vitamine B12. Deze stof is echter niet effectief in het menselijk lichaam en kan zelfs de opname van echte vitamine B12 uit andere supplementen of verrijkte producten belemmeren. Deze plantaardige ‘nepvitamine’ is dus met nadruk geen geschikt alternatief.